آبسه دندان چیست و چطور باید آن را درمان کرد؟

آبسه دندان یکی از ضایعات شایع در دهان و دندان است که به صورت برجستگی در نواحی مختلف اطراف دندان به وجود می آید. این ها در واقع کیسه های کوچکی هستند که در داخلشان چرک و ترشحات بد بوی دیگر وجود دارد. این چرک در نتیجه فعالیت باکتری ها ایجاد می شود و اگر درمان نشود می تواند حیات دندان را به خطر بی اندازد. در این مقاله شما را به طور کامل با انواع آبسه دندان، علل، روش های درمان و سایر نکات پیرامون آن آشنا می کنیم.

انواع آبسه دندان را بهتر بشناسیم

ما دست کم سه نوع مختلف آبسه دندانی داریم:

• آبسه پری آپیکال: این ضایعه کمتر شایع است و در اطراف نوک ریشه دندان شکل می گیرد. زمانی که باکتری ها وارد پالپ و کانال ریشه می شوند آنجا عفونت ایجاد می کنند. این عفونت در نهایت از طریق سوراخ نوک ریشه به بیرون رفته و باعث عفونت بیشتر می شود.
• آبسه پریودنتال که روی لثه و در مجاورت ریشه دندان شکل می گیرد. این نوع ابسه ها می توانند حتی به استخوان های اطراف دندان نیز منتشر شوند.
• و در نهایت آبسه لثه که دقیقا روی لثه ها شکل می گیرند و ارتباطی به استخوان و یا ریشه دندان ها ندارند.

علائم آبسه دندان چیست؟

درد منتشر در اطراف دهان و یا لثه مهمترین و اصلی ترین علامت و نشانه آبسه‌ها است. دردی که در این حالت شخص مبتلا حس میکند ناگهانی است و کم کم با گذشت زمان بدتر هم میشود.

سایر علایم آبسه دندان عبارتند از:

• گسترش درد به گردن و گوش ها
• بدتر شدن درد حین خوابیدن یا دراز کشیدن
• دندان درد حین جویدن غذا
• قرمز و متورم شدن لثه ها که ناشی از التهاب آن ها است
• افزایش حساسیت دندان تقریبا به همه چیز
• لق شدن دندان
• بد بو شدن دهان
• احساس مزه فلزی یا ناخوشایند در دهان
• متورم شدن غد لنفاوی و بزاقی گردن و بناگوش
• تب

بیشتر بخوانید :

• آشنایی با انواع زخم دهان و ایجاد علت آن

پاره شدن، ترکاندن یا تخلیه آپسه میتواند بلافاصله باعث تسکین درد شود. اگر بعد از تسکین درد متوجه تغییر مزه دهان شدید تعجب نکنید. زیرا ترشحات و چرک داخل ‌آبسه را مزه مزه کرده اید.

علت آبسه دندان و لثه چیست؟

عامل اصلی بروز این ضایعات قطعا باکتری ها و فعالیت آن ها در دهان، لابلای دندان ها، زیر خط لثه و داخل پالپ دندان است. اما باکتری ها به روش ها مختلفی باعث بروز انواع ابسه می شوند:

• علت آبسه پری آپیکال زمانی شکل میگیرند که باکتری ها از طریق یک حفره یا سوراخ کوچک وارد مغز دندان یا همان پالپ دندان شما میشوند. از آنجایی که پالپ حاوی اعصاب و عروق خونی زنده است، این نوع آبسه احتمالا دردناکترین نوع آبسه ها است.
• علت آپسه پریودنتال: علت اصلی شکل گیری این کیسه چرک معمولا عفونت لثه یا بیماری لثه است.
• علت بسه لثه: علت این نوع نیز که رایج ترین ‌آبسه است بر اثر پوسته پوسته شدن یا شکافتن لثه ایجاد و وارد شدن باکتری است.

درمان آبسه دندان چیست؟

در برخی موارد آبسه لثه که سطحی تر است به صورت خود به خود از بین برود. اما در بیشتر موارد اینطور نیست و باید اقدامات درمان در نظر گرفته شود. اقدامات درمانی می توانند شامل مجموعه ای از روش های خانگی یا درمان های دندانپزشکی باشد.

زمانی که ضایعه هنوز کوچک است احتمالا می توان با روش های خانگی آن را درمان کرد هرچند که ما این روش ها را واقعا توصیه نمی کنیم و بهتر است روش های دندانپزشکی انجام شود. دندانپزشک با نگاه کردن به محل، نوع ضایعه را تشخیص داده و بهترین روش درمان آبسه دندان یا لثه را به شما توصیه خواهد کرد.

🔥 مقاله پیشنهادی :

قرص چرک خشک کن قوی برای عفونت دندان

اگر آبسه بزرگ باشد و باعث تورم شده باشد احتمالا به جز مشاهده، نیاز باشد تا با عکس دندان گرفته شود و وضعیت فک، دندان و لثه بهتر ارزیابی شود. سپس یکی از درمان های زیر برای بیمار در نظر گرفته خواهد شد.

ترکاندن و تخلیه آبسه دندان

احتمالا اولین گام برای درمان آبسه دندان ترکاندن آن و تخلیه محتویات داخلش باشد. برای اینکار دندانپزشک یک سوراخ بسیار ریز یا یک برش روی ضایعه می زند. با اینکار ترشحات داخل ابسه خارج می شود و سپس دهان شسته می شود. دقت کنید که ترکاندن آبسه در خانه به هیچ عنوان توصیه نمی شود و بهتر است اینکار در مطب و توسط دندانپزشک انجام شود بنابراین گول سایت هایی که درباره روش ترکاندن آبسه دندان در خانه با سوزن و سایر روش های دیگر مطلب نوشته اند را نخورید.

درمان ریشه کانال

اگر ابسه از نوع نوک ریشه دندانی باشد، حتما باید درمان ریشه یا عصب کشی دندان انجام شود. در چنین مواردی ابتدا دندانپزشک باید سریعا اقدام به تخلیه آپسه کرده و سپس ریشه دندان را ترمیم کند.

کشیدن دندان

در مواردی که اوضاع دندان بسیار وحشتناک است و عفونت گسترده در آن ایجاد شده، ابتدا دندان را کشیده و سپس اقدام به ترکاندن آبسه و تخلیه آن می کنند. در نهایت محل آسیب دیده نیز شستشو داده شده و ترمیم می شود. این یکی از آخرین روش های درمان آبسه دندان است.

آنتی بیوتیک برای آبسه دهان

اگر عفونت گسترش نیافته باشد، صرفا تخلیه آبسه دندان و تمیز کردن آن کافی است . اما اگر عفونت به بخش های اطراف آبسه منتقل شده باشد برای خشکاندن چرک و عفونت باید از دارو استفاده کرد. درمان آبسه با دارو آنتی بیوتیک میتواند در این وضعیت مفید باشد.

حذف جسم خارجی

اگر شکل گیری کیسه چرک به دلیل ورود یک جسم خارجی به داخل دندان، لثه یا مغز دندان باشد، جسم خارجی باید خارج شود و دهان با محلول های ضدعفونی کننده شستشو داده شود.

داروهای دیگر

اگر دندان درد ناشی از آبسه شدید است و نمیتوانید در لحظه به دندانپزشک مراجعه کنید میتوانید درمان آبسه با دارو های غیرنسخه ای مسکن مثل ایبوپروفن به شما توصیه میشود. بعد از آن دهان خود را با آب گرم و نمک بشویید.

عوارض آبسه دندان چیست؟ چه زمانی عوارض این ضایعه بیشتر است؟

اگر آبسه دندان به خودی خود از بین نرود و یا با کمک روش های دندانپزشکی درمان نشود احتمال بروز عوارض وجود دارد. با این حال گاهی اوقات ممکن است افراد با کمک روش های خانگی اقدام به خوددرمانی کنند و به اندازه کافی در خصوص روشی که انجام می دهند مطلع نباشند. در این صورت عوارض آبسه دندان بسیار بیشتر از چیزی که فکرش را بکنید خواهد بود.

بهتر است که برطرف کردن چنین مشکلی را تنها به یک دندانپزشک عمومی یا متخصص لثه بسپارید زیرا عوارض ناخواسته ناشی از درمان خانگی می تواند غیر قابل جبران باشد. بنابراین به طور کلی اگر آبسه لثه و دندان به موقع درمان نشود و یا درمان به موقع صورت نگیرد عفونت ناشی از آن می تواند به فک و سایر بخش های سر و گردن نیز منتقل شود که درمان این شرایط واقعا هم زمانبر و هم دشوارتر خواهد بود.

چنانچه آبسه لثه یا دندان دارید و در کنارش این علائم را تجربه می کنید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید (در اولین فرصت):

• تب بسیار شدید
• متورم شدن صورت
• مشکل در بلعیدن
• افزایش سرعت ضربان قلب
• گیج شدن و یا احساس سرگیجه

این علائم در کنار سایر علائم آبسه دندان و لثه می توانند خطرناک بوده و نیاز اورژانسی به مراجعه و درمان توسط دندانپزشک دارند.

خلاصه و مفید در خصوص انواع ابسه ها و روش های داخل دهان و درمانشان

اگر آبه ها به موقع درمان شوند، ظرف چند روز کاملا بهبود پیدا میکنید. اما حتی پس از تخلیه آن هاحتما به دندانپزشک مراجعه کنید تا مبادا عفونت ناشی از آن هنوز باقی مانده باشد و به سایر بخش های بدن گسترش یابد. با رعایت بهداشت دهان و دندان میتوان تا حد زیادی خود را از این عارضه مصون کنید. اما اگر به آن مبتلا شدید حتما به نزد دندانپزشک خوب مراجعه کنید.