ترتیب رویش دندان دائمی (از اولین تا آخرین دندان دائمی)
قبل از آنکه بخواهیم روند و ترتیب رویش دندان دائمی را توضیح دهیم بهتر است نیم نگاهی نیز به رویش و افتادن دندان های دائمی داشته باشیم زیرا دندان های شیری می توانند مستقیم و غیر مستقیم روی رویش دندان های دائمی تاثیر بگذرند.
ترتیب رویش دندان شیری در کودکان (فک بالا)
| نام دندان | سن رویش دندان شیری | سن افتادن دندان شیری |
|---|---|---|
| ثنایای مرکزی | 8 تا 12 ماهگی | 6 تا 7 سالگی |
| ثنایای طرفی | 9 تا 13 ماهگی | 8 تا 8 سالگی |
| دندان نیش | 16 تا 22 ماهگی | 10 تا 12 سالگی |
| آسیاب اول | 13 تا 19 ماهگی | 9 تا 11 سالگی |
| آسیاب دوم | 25 تا 33 ماهگی | 10 تا 12 سالگی |
ترتیب رویش دندان شیری در کودکان (فک بالا)
| نام و نوع دندان شیری | زمان رویش دندان شیری | زمان افتادن دندان شیری |
|---|---|---|
| ثنایای مرکزی | 6 تا 10 ماه | 6 تا 7 سال |
| ثنایای طرفی | 10 تا 16 ماه | 7 تا 8 سال |
| دندان نیش | 17 تا 23 ماه | 9 تا 12 سال |
| دندان آسیاب اول | 14 تا 18 ماه | 9 تا 11 سال |
| دندان آسیاب دوم | 23 تا 31 ماه | 10 تا 12 سال |
ترتیب رویش دندان دائمی در فک بالا
زمان رویش اولین دندان دائمی در فک بالا سن 6 تا 7 سالگی است. در این سن اولین دندان دندان مولر یا آسیاب بزرگ در می آید. همچنین دندان های ثنایا یا پیش مرکزی از سن 7 تا 8 سالگی در می آیند. جدول زیر ترتیب رویش دندان ها در بازه های زمانی پشت سر هم را نشان می دهد.
| نام دندان های فک پایین | زمان رویش دندان دائمی |
|---|---|
| اولین دندان آسیاب بزرگ | 6 تا 7 ساگی |
| دندان های ثنایای یا پیش (مرکزی) | 7 تا 8 سالگی |
| دندان های ثنایا یا پیش (طرفی) | 8 تا 9 سالگی |
| اولین دندان های آسیاب کوچک | 10 تا 11 سالگی |
| دومین دندان آسیاب کوچک (پشت نیش) | 10 تا 12 سالگی |
| دندان های نیش | 11 تا 12 سالگی |
| دومین دندان آسیاب بزرگ | 12 تا 13 سالگی |
| سومین دندان آسیاب یا دندان عقل | 17 تا 21 سالگی |
ترتیب رویش دندان دائمی در فک پایین
به طور مشابه در فک پایین نیز تقریبا همان ترتیب فک بالا رعایت می شود اما فواصل زمانی دقیقا مانند هم نیستند. به عنوان مثال دندان هی نیش در فک پایین معمولا در سن 9 تا 10 سالگی در می آیند اما در فک بالا بین 11 تا 12 سالگی رشد می کنند. یا دندان های پیش طرفی در فک پایین در سن 7 تا 8 سال در می آیند حال آنکه همان دندان ها در فک بالا در سن 8 تا 9 سالگی از لثه بیرون می آیند.
| نام دندان های فک پایین | زمان رویش دندان دائمی |
|---|---|
| اولین دندان آسیاب بزرگ | 6 تا 7 ساگی |
| دندان های ثنایای یا پیش (مرکزی) | 6 تا 7 سالگی |
| دندان های ثنایا یا پیش (طرفی) | 7 تا 8 سالگی |
| دندان های نیش | 9 تا 10 سالگی |
| اولین دندان آسیاب کوچک (پشت نیش) | 10 تا 12 سالگی |
| دومین دندان آسیاب کوچک | 11 تا 12 سالگی |
| دومین دندان آسیاب بزرگ | 11 تا 13 سالگی |
| سومین دندان آسیاب یا دندان عقل | 17 تا 21 سالگی |
با انواع دندان دائمی و کار هر کدام بیشتر آشنا شوید
به طور کلی، بزرگسالان در مجموع 32 دندان دائمی دارند که به عنوان دندان های ثانویه یا بزرگسالی نیز شناخته می شوند. این دندان ها از انواع مختلفی از جمله دندان های ثنایا(پیش)، نیش، پرمولر (آسیاب کوچک) و مولر (آسیاب بزرگ) تشکیل شده اند. دندان های ثنایا دندان های جلویی هستند که برای گاز گرفتن و بریدن غذا استفاده می شوند، در حالی که دندان نیش دندان های کمی نوک تیز در کنار دندان های ثنایا قرار دارند و برای تکه کردن غذاها استفاده می شوند.
پرمولرها سطح صافی دارند و در بین دندان نیش و دندان آسیاب بزرگ قرار دارند و برای آسیاب کردن و جویدن غذا استفاده می شوند. دندان‌های آسیاب نیز بزرگ‌ترین دندان‌های موجود در دهان هستند و در پشت دندان های آسیاب بزرگ قرار دارند. از این دندان ها برای خرد کردن و آسیاب کردن غذاهای سفت استفاده می‌شوند. مشهورترین دندان مولر، دندان عقل است.
چند نکته مهم در خصوص رویش دندان دائمی
ما در جداول بالا مشخص کردیم که کدام دندان ها در چه بازه های زمانی در می آیند. در هر دو جدول ما برای بازه زمانی 6 تا 7 سالگی نوشته ایم که اولین دندان آسیاب بزرگ و دندان های پیش مرکزی در می آیند.
دندان های دائمی با هم در نمی آیند
این دندان ها با هم در نمی آیند. بلکه در برخی از کودکان ممکن است اولین دندان دائمی، دندان آسیاب بزرگ اول باشد وو در برخی دیگر دندان پیش مرکزی باشد. بنابراین همیشه نمی توان گفت اولین دندان دائمی دقیقا کدامیک است.
تا 13 سالگی بیشتر دندان های دائمی در آمده اند
نکته دوم این است که تا سن 13 سالگی ما تقریبا 28 عدد دندان در هر دو فک بالا و پایین داریم و تا این زمان هنوز دندان های عقل در نیامده اند. از سن 13 تا 17 سالگی ذر بیشتر افراد دندان های عقل در می آیند و دلیل اینکه به آن ها عقل گفته می شود این است که افراد در سن بلوغ هستند.
همیشه دندان های عقل در نمی آیند
به دلیل برخی عوامل همیشه امکان اینکه دندان های عقل در بیایند وجود ندارد. مثلا به دلیل کوچک بودن فک، بزرگ بودن دندان های دیگر، کج بودن دندان ها و … ممکن است دندان عقل به صورت نیمه نهفته یا نهفته باشند.
اگر ترتیب رویش دندان دائمی به اتمام رسیده باشد اما دندان عقل به صورت نصف و نیمه از لثه خارج شده باشد می گوییم نیمه نهفته است و اگر به صورت کامل زیر لثه باشد می گوییم نهفته است. بیشتر دندان های عقل نیمه نهفته یا کاملا نهفته هستند.
طی درمان های ارتودنسی دندان معمولا این دندان ها کشیده می شوند. همچنین اگر باعث درد و علائم شوند در هر سنی ممکن است کشیده شوند.
درمان های زیبایی تا سن 17 سالگی بهتر است انجام نشوند
درمان های زیبایی روی هیچ یک از دندان های شیری انجام نمی شود زیرا آن ها دائمی نبوده و اگر درمان زیبایی انجام شود بی فایده و حتی دردسرساز است. با این حال پس از اتمام ترتیب رشد دندان دائمی افراد می توانند اقدام به انجام درمان هایی نظیر لمینت دندان، ونیر کامپوزیت، بلیچینگ و … کنند.