موکوسل یا کیست لب چیست و چطور باید آن را درمان کرد؟

موکوسل دهان نوعی کیست مخاطی است که بافت مخاط را درگیر می کند. آن ها کیسه های کوچک و پر از مایعی هستند که معمولا در داخل دهان یا روی انگشتان دست و پا ایجاد می شوند. آنها مضر نیستند، اما ممکن است ناراحت کننده باشند. در این مقاله با کیست مخاطی دهانی یا موکوسل، نحوه تشخیص و درمان  خانگی + دندانپزشکی این عارضه آشنا خواهید شد.

انواع کیست مخاطی کدامند؟

به طور کلی ما دو نوع کیست مخاطی در داخل بدن داریم آن ها یا موکوسل دهانی هستند یا کیست هایی در نزدیکی مفاصل که با نام کیست دیجیتال و حرکتی نیز شناخته می شوند:

کیست های مخاطی دهان

کیست های مخاطی دهان در داخل دهان ایجاد می شود و با نام موکوسل دهان نیز شناخته می‌شوند. آنها در نزدیکی روزنه های غدد بزاقی و اغلب روی لب ها یا کف دهان ظاهر می شوند و معمولاً در بین افراد زیر سن 30 سال شکل شیوع بیشتری دارند.

هرچند که بیشتر کیست های دهانی در ناحیه لب ها، سقف دهان و یا داخل گونه ها ایجاد می شوند. اما ممکن است در زیر زبان نیز شاهد ایجاد چنین کیست هایی شویم که اصطلاحا با نام رانولا شناخته می شوند.

کیست های مخاطی دیجیتال

کیست های مخاطی علاوه بر دهان می توانند در سایر نواحی بدن نیز ایجاد شوند که به آن ها کیست های دیجیتال (Digital mucous cysts) نیز می گویند.

کیست های دیجیتال به صورت کیسه های سفت در نزدیکی مفاصل انگشتان دست یا پا ظاهر می شوند. این نوع کیست به عنوان گسترش مفصل ایجاد می شود. آن ها همچنین ممکن است به فاصله دورتری از مفصل (مانند نزدیکی پایه ناخن دست یا پا) نیز رشد کنند. کیست های مخاطی دیجیتال در بزرگسالان مسن تر (به طور معمول در افرادی که بیش از 70 سال سن دارند) شایع تر است.

شاید این پست هم به دردتون بخوره آفت دهان چیست؟

علت موکوسل دهان چیست؟

کیست های مخاطی دهان اغلب نتیجه وارد شدن صدمه یا آسیب به لب ها یا داخل دهان هستند. این موارد معمولا منشاء موکوسل دهان به شمار می روند:

• گاز گرفتن لب
• مکیدن بخش داخلی گونه ها
• مکیدن لب
• پیرسینگ لب یا بخش های دیگر دهان
• رشد غیر طبیعی دندان
• مسدود شدن مجاری غدد ترشحی

علائم کیست لب چیست؟

موکوسل دهان (مخصوصاً در ناحیه لب تحتانی) تاول های نازکی هستند که حاوی مایع شفاف‌اند. آنها معمولاً از نظر ظاهری صاف یا براق و به رنگ صورتی مایل به آبی هستند. کیست ها می توانند از نظر اندازه متفاوت باشند اما معمولاً 5 تا 8 میلی متر عرض دارند.

کیست های مخاطی موکوسل معمولاً با هیچ علامت دیگری به جز وجود خود کیست همراه نیستند. آنها می توانند ناراحت کننده باشند، اما معمولاً هیچ دردی ایجاد نمی کنند. اما کیست های بزرگ دهان ممکن است در جویدن یا صحبت کردن اختلال ایجاد کنند. همچنین امکان ترکیدن کیست هایی که محتوای مایعات زیادی دارند و بزرگند وجود دارد. چنین اتفاقی باعث ترشح و خروج مایعات می شود و می تواند خطر عفونت به همراه داشته باشد.

💎 این نوشته را از دست ندهید: درمان سه سوته آفت دهان

چگونه موکوسل را تشخیص دهیم؟

معمولاً معاینه بصری و یا حتی لمس کیست، برای تشخیص ماهیت و اندازه آن کافی است. با این حال، در برخی موارد، ممکن است نیاز به بیوپسی یا نمونه برداری از موکوسل باشد. در واقع کیست های مخاطی به راحتی قابل تشخیص هستند زیرا به صورت تاول مانند بوده و به محض ایجاد شدن می توان آن ها را از آفت و یا سایر ضایعات دیگر تشخیص داد.

در مواردی که افراد نتوانند در خانه کیست را تشخیص دهند معمولا پزشک یا دندانپزشک فوری متوجه کیست خواهد شد. در برخی مواقع نیز ممکن است دندانپزشک برای بررسی دقیق ضایعه از آن بیوپسی بیگیرد تا مطمئن شود ضایعه سرطانی نیست. سایر آزمایشات دیگر شامل گرفتن سونوگرافی یا سی تی اسکن از دهان است.

چطور کیست لب را در خانه درمان کنیم؟

موکوسل دهان معمولا به صورت خود به خودی درمان می شود و نیازی به مداخله خاصی ندارد. اگر شما به این ضایعه دچار شده اید سعی کنید به آن دست نزنید تا خودش کم کم و به مرور زمان ناپدید شود. هیچگاه اقدام به ترکاندن آن با دست و یا هر نوع شی تیزی نکنید زیرا این اقدام می تواند موجب بروز زخم باز شود که احتمال عفونت کردن آن زیاد است.

جدای از آن، درمان سرخود و غیر اصولی کیست دهان می تواند در روند بهبودی طبیعی این ضایعه مشکل ایجاد کند و آن را به تاخیر بی اندازد. بنابراین به طور کلی در مورد کیست های مخاطی دهان، افراد باید سعی کنند از گاز گرفتن یا مکیدن لب ها یا گونه ها خودداری کنند، زیرا انجام این کار می تواند وضعیت را بدتر کند.

درمان قطعی موکوسل چیست؟

اگر کیست لب یا هر نوع موکوسل دهانی باعث ناراحتی می شود یا بیش از دو هفته ادامه دارد، فرد باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کند. یک پزشک یا دندانپزشک ممکن است از یک سوزن استریل برای ایجاد دسترسی به کیست به صورت دستی و تخلیه آن اقدام کند.

همچنین می توان کیست را با استفاده از این روش ها درمان کند:

• لیزر درمانی: کیست را می توان با استفاده از لیزر از روی پوست برداشت. در واقع درمان موکوسل با لیزر به نوعی کل بافت اضافه و غیرطبیعی را برمی دارد.
• سرما درمانی: با انجماد بافت، کیست به راحتی از بین می رود.
• عمل جراحی: در موارد جدی تر، کیست را می توان با جراحی برداشت. در این شرایط غده ای که باعث ایجاد کیست شده است نیز اغلب خارج می شود.

برای درمان قطعی موکوسل جراحی بهتر است یا لیزر؟

معمولا عمل جراحی موکوسل بر روی افرادی صورت می‌گیرد که به صورت مکرر به کیست لب دچار می شوند. در این روش به خوبی کیست برداشته می شود. با این حال اگر از برش در ناحیه دهان خود هراس دارید درمان موکوسل با لیزر ایده بهتری است.

توجه داشته باشید که برداشتن کیست مخاطی موکوسل در هر ناحیه از دهان معمولا یک روش بی خطر است. در موارد نادر، ناحیه اطراف کیست ممکن است در طول فرآیند آسیب ببیند ولی در صورت بروز معمولا آسیب جزئی خواهد بود.