پروتز دندان چیست و برای چه کسانی مناسب است؟
ما انسان ها ممکن است به دلایل مختلفی مانند صدمات و یا پوسیدگی دندان، بخش هایی از نسج و سطح دندان را از دست بدهیم و یا به طور کامل مجبور باشیم دندان را کشیده و از دهان خارج کنیم. نبود دندان ها و یا ناقص بودنشان می تواند مشکلات زیادی برای ما در آینده ایجاد کند. بنابراین باید آن هایی که ناقص هستند را در صورت ترمیم، بازیابی کرد و آن هایی که از دست رفته اند را جایگزین کرد. در دندانپزشکی به موادی که به ترمیم گسترده دندان های ناقص و یا جایگزین کردن دندان های از دست رفته کمک می کنند، پروتز دندان گفته می شود. در این مقاله درباره انواع پروتزهای دندانی توضیحاتی ارائه شده است.
پروتز دندان چیست؟
پروتزها در دندانپزشکی، ابزاری یا وسایل مصنوعی اما مشابه دندان هستند که دو کاربرد اصلی دارند. کاربرد اول آن ها زمانی است که بخش بزرگی از دندان آسیب دیده و با روش های معمول ترمیم صورت نمیگیرد. مثلا تصور کنید که بخش زیادی از تاج دندان بعد از عصب کشی آسیب دیده و با پر کردن نمی توان آن را ترمیم کرد. در این مواقع برای ترمیم دندان عصب کشی شده از روکش دندان استفاده می شود. روکش دندان نوعی پروتز دندانی است که جایگزین تاج دندان می شود.
کاربرد دوم پروتز دندان، جایگزینی کامل دندان از دست رفته است. زمانی که دندان کاملا از بین رفته باشد برای اینکه جای خالی آن را پر کنیم از پروتزهایی مانند ایمپلنت دندان استفاده می شود.
چرا باید از پروتز استفاده کنیم؟
دندان ها بودنشان دلایل زیادی دارد. از کمک به جویدن غذا و صحبت کردن گرفته تا شکل و فرم دهی به صورت تنها برخی از کاربردهای دندان ها هستند. بنابراین بودنشان برای ما فواید و مزایای زیادی دارد. اما زمانی که آسیب ببینند و یا اینکه از دست بروند ما با مشکلاتی مانند عدم توانایی در جویدن درست غذا، عدم ادای صحیح برخی کلمات حروف، تحلیل استخوان فک، کج شدن سایر دندان ها و …. مواجه می شویم.
قبل از اینکه وارد مبحث انواع پروتز دندان شویم اجازه دهید که دلیل اینکه دندانپزشکان و پزشکان اصرار دارند جای خالی دندان را پر کنیم چیست؟ اصلا چه لزومی به استفاده از یک جایگزین دندانی وجود دارد؟
بیش از هر چیزی جای خالی دندان ها از لحاظ زیبایی مهم است زیرا نبود دندان زیبایی لبخند را بر هم میریزد و باعث به وجود آمدن مشکلات ارتودنسی دندان مانند وجود فاصله بین دندان ها یا کج شدن آن ها میشود. بنابراین لازم است که هم به جهت عملکردی و هم به جهت زیبایی حتما یک جایگزین خوب مانند انواع پروتز دندان برای پر کردن این جاهای خالی در نظر گرفت.
انواع پروتز دندان کدامند؟
پروتز دندان چهار نوع می باشد که هر کدام می تواند جایگزینی برای دندان های از دست رفته باشد.در اینجا به بررسی انواع پروتز دندان و مزایا و معایب هر کدام می پردازیم.
ایمپلنت دندان (بهترین پروتز دندان)
ایمپلنت دندان نوعی پرتز دندان ثابت است که به صورت جراحی داخل استخوان فک کاشته میشود. ایمپلنت های دندانی در اصل مهمترین و بهترین روش جایگزین دندان هستند که هرچند هزینه زیادی دارند اما به صروت گسترده در سراسر جهان توسط افراد پیر و جوان مورد استفاده قرار میگیرند. ایمپلنت ها ماندگاری زیادی دارند و ظاهری طبیعی به لبخند شما میدهند.
روکش دندان
از تاج یا روکش دندان برای ترمیم یک دندان که در اثر پوسیدگی یا آسیب دیدگی به خطر افتاده است استفاده میشود. روکش دندان در واقع نقش محافظ دندان هستند که مانع از مرگ و از بین رفتن کامل دندان ها میشوند. برای استفاده از تاج دندان بخش زیادی از مینای دندان را تراش میدهند سپس با کمک سمنت و چسپ مخصوصی به دندان آماده شده متصل میشود.
روکش دندان اگر همراه با ایمپلنت دندان بکار برده شوند جزء مهمترین اجزای یک واحد ایمپلنت دندان به شمار میروند. روکش ها بالای اباتمنت سوار میشوند و نقس تاج دندانی شما را ایفا میکنند.
بریج یا پل دندانپزشکی
برای پر کردن چجای خالی ندین دندان از دست رفته که در مجاورت یکدیگر قرار دارند از پل های دندانپزشکی استفاده می شود. یک پل یا بریج دندانپزشکی شامل یک یا چند پانتیک یا دندان کاذب، ایمپلنت یا اتصالات فلزی است. چندین نوع پل دندانپزشکی وجود دارد که همه آن ها جزء پروتز دندان ثابت دسته بندی میشوند.
- بریج کانتی لِور
- بریج مریلند
- بریج سنتی
- بریج کامپوزیت
- بریج بر پایه ایمپلنت
دنتچرز یا دندان مصنوعی
دندان مصنوعی مجموعه هایی از دندانهای ساخته شده از روی دندان های واقعی خودمان است که روی لثه های قوس فکی بالا و پایین سوار میشود. دندان های مصنوعی دو دسته هستند. یک دسته ثابت و دیگری متحرک. هر دو دسته ثابت و متحرک خودشان به دو نوع کامل و پارسیل تقسیم بندی میشوند.
نوشته پیشنهادی :
دندان مصنوعی متحرک
دندان مصنوعی متحرک را میتوان به راحتی از دهان خارج کرد و هر زمان که لازم بود آن ها را روی لثه ها سوار کرد. پروتر پارسیلی چون دندان مصنوعی به راحتی روی لثه ها حرکت میکند و احتمال افتادن آن زیاد است. همچنین استفاده از این دندان های مصنوعی باعث ایجاد ناراحتی در لثه میشود. پروتز متحرک دندان را باید قبل از خوابیدن از دهان خارج کرده و در داخل آب قرار داد.
دندان مصنوعی ثابت
دندان مصنوعی ثابت نیز همانطور که از نامش پیدا است به لثه ها یا دندان های مجاور ثابت میشوند و قابل جابجا شدن نیستند مگر توسط متخصص پروتز. یک دست پروتز کامل ثابت معمولا بر پایه ایمپلنت است. یعنی ابتدا 2، 4 یا 6 ایمپلنت در فک کاشته میشود و سپس دندان مصنوعی به آن ها متصل میشود. دندان مصنوعی یا پروتز پارسیل ثابت نیز به دندان های مجاور متصل میشود و مانند دندان های طبیعی خودتان است.
مزایا و معایب پروتز دندان چیست؟
پروتز دندان دارای مزایا و معایب متعددی است که بر اساس نوع پروتز و شرایط فردی بیمار متفاوت است.
مزایای پروتز دندان
- بازگرداندن عملکرد: پروتزها به فرد اجازه می دهند تا عملکردهای اساسی مانند جویدن و صحبت کردن را که ممکن است به دلیل از دست دادن دندان ها مختل شده باشد، بازیابی کند.
- بهبود زیبایی: پروتزها می توانند به بهبود ظاهر لبخند و افزایش اعتماد به نفس کمک کنند.
- پیشگیری از مشکلات دندانی: استفاده از پروتز می تواند از فرسایش دندان های باقیمانده و تغییر شکل فک جلوگیری کند.
- سفارشی سازی: پروتزها می توانند به صورت سفارشی برای اندازه و شکل دهان هر فرد ساخته شوند.
معایب پروتز دندان
- نیاز به تعمیر و نگهداری: پروتزها ممکن است نیاز به تعمیرات دوره ای داشته باشند و نگهداری از آنها می تواند زمانبر و هزینه بر باشد.
- زمان سازگاری: برخی افراد ممکن است نیاز به زمان برای عادت کردن به پروتزهای جدید داشته باشند.
- محدودیت های غذایی: با وجود پروتز، ممکن است فرد نتواند برخی از غذاها را مانند قبل بخورد.
- احتمال ناراحتی: در برخی موارد، پروتزها ممکن است ایجاد ناراحتی کنند یا به درستی در دهان قرار نگیرند.
انتخاب نوع پروتز دندان بستگی به نیازها، شرایط دهانی و ترجیحات فردی دارد. پروتزهای ثابت مانند کراون ها، بریج ها و ایمپلنت ها اغلب برای افرادی که به دنبال گزینه ای دائمی تر هستند، توصیه می شوند. در حالی که پروتزهای متحرک مانند دندان های مصنوعی کامل یا پارسیل، برای کسانی که به دنبال گزینه ای انعطاف پذیرتر هستند یا شرایط استفاده از پروتزهای ثابت را ندارند، مناسب تر هستند.
در نهایت، مشاوره با یک دندانپزشک متخصص می تواند به شما کمک کند تا بهترین تصمیم را برای انتخاب پروتز دندان مناسب خود بگیرید. این انتخاب باید با در نظر گرفتن همه جوانب، از جمله مزایا، معایب، هزینه ها و نیازهای فردی شما انجام شود.
هزینه پروتز دندان چقدر است؟
هزینه پروتز دندان یکی از مهم ترین عواملی است که بیماران قبل از شروع درمان به آن توجه می کنند. این هزینه ها بر اساس نوع پروتز، مواد به کار رفته، تخصص دندانپزشک و محل کلینیک متغیر است. به طور کلی، پروتزهای دندانی به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می شوند و هر کدام دارای قیمت های مختلفی هستند.
پروتزهای ثابت شامل روکش، بریج و ایمپلنت می شوند که به طور دائمی در دهان قرار می گیرند. هزینه های تقریبی برای این نوع پروتزها از 3 میلیون تومان برای روکش دندان تا 30 میلیون تومان برای بریج دندان متغیر است. ایمپلنت ها نیز که جایگزین ریشه دندان می شوند، می توانند هزینه ای بین 8 تا 25 میلیون تومان به ازای هر دندان داشته باشند.
پروتزهای متحرک، از جمله دندان های مصنوعی کامل و پارسیل، قابلیت جابجایی دارند و برای جایگزینی تمام یا بخشی از دندان های از دست رفته استفاده می شوند. هزینه های این نوع پروتزها نیز می تواند از 2 میلیون تومان برای پروتزهای ساده تا 80 میلیون تومان برای پروتزهای پیچیده تر متغیر باشد.
با توجه به تنوع گسترده ای که در انواع پروتزها و هزینه های آنها وجود دارد، مشاوره با دندانپزشک متخصص برای ارزیابی دقیق و انتخاب بهترین گزینه بر اساس نیازها و بودجه فردی ضروری است. این اطلاعات می توانند به بیماران کمک کنند تا تصمیم گیری آگاهانه ای در مورد درمان دندانی خود داشته باشند و با در نظر گرفتن هزینه ها، بهترین گزینه را انتخاب کنند.
ماندگاری پروتز دندان چقدر است؟
پروتزهای دندانی با کیفیت و نصب صحیح می توانند برای سال ها دوام داشته باشند و عملکردی شبیه به دندان های طبیعی ارائه دهند. به طور کلی، ماندگاری پروتز دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله مواد به کار رفته در ساخت پروتز، دقت و مهارت دندانپزشک، مراقبت های پس از نصب و عادات بهداشتی فرد.
پروتزهای ثابت مانند روکش ها، بریج ها و ایمپلنت ها معمولا دوام بیشتری دارند و می توانند تا 10 سال یا بیشتر، حتی تا پایان عمر فرد، با مراقبت مناسب، عملکرد خود را حفظ کنند. این پروتزها به دندان های باقیمانده یا ایمپلنت های دندانی متصل می شوند و به دلیل ثابت بودن، نیاز به مراقبت های کمتری دارند.
پروتزهای متحرک، مانند دندان های مصنوعی کامل یا پارسیل، ممکن است به دلیل جابجایی و استفاده روزمره نیاز به تعمیرات و تنظیمات بیشتری داشته باشند. با این حال، با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک، می توان عمر مفید این نوع پروتزها را افزایش داد.
سوالات پرتکرار در مورد پروتز دندان
بله، پروتز دندان ممکن است در صورت استفاده نادرست یا به دلیل عوامل دیگری مانند فرسودگی مواد یا ضربه، شکسته یا خراب شود.
بله، پروتز دندان می تواند موقتا روی صحبت کردن تاثیر بگذارد، به ویژه اگر برای دندان های جلو استفاده شود. در چند هفته اول، ممکن است کمی مشکل در گفتار ایجاد شود، اما با تمرین و تکرار، گفتار به حالت عادی باز می گردد.