مساله پیوند استخوان قبل از کاشت ایمپلنت دندان (چرا و چه زمانی باید انجام شود؟)

در این مقاله سعی کرده ایم تمام آنچه که باید درباره پیوند استخوان دندان بدانید را توضیح دهیم. محتوا به صورت مفصل نوشته شده و به اغلب سوالاتی که در ذهن شما شکل گرفته نیز پاسخ داده شده است. چنانچه بعد از خواندن این مقاله به ویژه در خصوص پیوند استخوان در ایمپلنت دندان و اهمیت آن قبل از کاشت، سوالی داشتید حتما با ما در میان بگذارید تا متخصصان و جراحان ما به سوالات شما در اسرع وقت پاسخ دهند.

منظور از استخوان دندان چیست؟

قبل از اینکه وارد بحث پیوند استخوان در ایمپلنت دندان شویم، اجازه دهید توضیحاتی درباره خود استخوان دندان بدهیم و ببینم که منظور از این استخوان، دقیقا چه بخشی از فک چیست. همانطور که می‌دانید دندان ها، روی استخوان فک قرار گرفته اند. آنها به واسطه ساختارهایی به فک متصل و ثابت می شوند. در واقع هر دندان درون حفره ای کوچکی از استخوان فک قرار دارد. به حفره استخوانی که دندان یا بهتر بگوییم ریشه دندان را در جای خود ثابت نگاه داشته، استخوان آلوئولار گفته می شود.

تا زمانی که دندان در داخل فک است، این استخوان بسیار مقاوم بوده و حتی اگر دچار تحلیل شود، به واسطه تحریک ایجاد شده از سوی ریشه های دندانی، به صورت خودبه خود بازسازی و احیا می شود. اما وقتی دندان کشیده شود یا از بین برود، به مرور زمان استخوان نگهدارنده ریشه دندان نیز تحلیل می رود. یعنی آن استخوانی که قبلا دندان را ثابت نگاه میداشت اکنون کم کم تحلیل رفته و کوچکتر می شود. زیرا هیچ ریشه ای وجود ندارد که چرخه استخوان سازی در اطراف خودش را تحریک کند. مثل مثل رودخانه ای که دیگر چشمه اش آب نداشته باشد، بلاخره خشک می شود.

پیوند استخوان دندان چیست؟

البته استخوان دندان به این زودی ها و به این سادگی ها دچار تحلیل نمی شود. بلکه به مرور زمان و پس از ماه ها یا سال ها این اتفاق رخ می دهد. هرچه توده استخوانی بیشتر تحلیل برود، مشکلاتی از قبیل پوکی استخوان فک، ناهمواری در قوس فکی، برهم خوردن تقارن صورت و … بیشتر نمود پیدا می کنند. بنابراین برای پیشگیری از این مساله در برخی افراد، پیوند استخوان دندان انجام می دهند تا به تقویت استخوان فک کمک شود.

در واقع پیوند استخوان دندان یا (dental bone graft) روشی است که برای افزایش تراکم استخوانی، در قسمتی از فک که استخوان در آنجا دچار تحلیل شده و یا در جایی که نیاز به حمایت اضافی دارد انجام می شود. استخوان یا پودر استخوانی که قرار است به فک پیوند بخورد ممکن است از جاهای دیگر بدن گرفته شود و با عمل جراحی به استخوان موجود در فک جوش بخورد. همچنین گاهی اوقات، از مواد استخوانی مصنوعی برای اینکار استفاده می شود.

دقیقا چه کسانی نیاز به پیوند استخوان دندان دارند؟

لازم است بدانید که روند تحلیل استخوان فک بعد از کشیدن دندان طبیعی شروع می شود و تقریباً در همه افراد با افزایش سن نیز تشدید می‌ شود. پیوند استخوان نیز لزوماً قرار نیست برای همه افراد انجام شود، اما در 3 گروه از افراد این عمل معمولا انجام می شود. در ادامه درباره این 3 گروهی که ممکن است نیاز به پیوند استخوان دندان داشته باشند توضیحات بیشتری خواهیم داد. با دقت هر 3 مورد را بخوانید تا ببیند شما به چه دلیل ممکن است به عمل پیوند استخوان نیاز داشته باشید.

👋 مطلب مفید :

0 تا 100 عوارض ایمپلنت دندان

گروه اول: افرادی که کاندید عمل جراحی کاشت ایمپلنت هستند

افرادی که کاندید جراحی کاشت ایمپلنت هستند بیشتر از دیگران ممکن است به عمل پیوند استخوان در ایمپلنت دندان نیاز داشته باشند. اگر شخصی بخواهد ایمپنلنت بکار و مدت زمان زیادی از کشیده شدن دندان یا دندان هایش گذشته باشد معمولا باید این عمل را انجام دهد در غیر این صورت عمل با شکست مواجه خواهد شد زیرا توده استخوانی کافی برای حمایت از ایمپلنت، بدون پیوند، وجود نخواهد داشت.

چرا قبل از کاشت ایمپلنت دندان باید پیوند استخوان دندان انجام داد؟

تمام افرادی که می خواهند ایمپلنت بکارند نیازی به این عمل ندارند. مثلا افرادی که بلافاصله دندان می کشند و جراحی برایشان انجام می شود  معمولا نیازی به پیوند ندارند. حتی اغلب افرادی که چند ماه پیش دندان کشیده اند عملی برای حمایت و پشتیبانی استخوان انجام نمی دهند. بیشتر آن دسته از افرادی که سال هاست دندانی از دست داده اند و میخواهند با ایمپلنت جای آن را پر کنند پیوند در نظر گرفته می شود.

گروه دوم: افرادی که دچار تحلیل لثه شده اند

گاهی اوقات ممکن است شخصی دچار بیماری لثه شده باشد و مدت ها بدون درمان آن را به حال خود رها کرده باشد. متاسفانه عدم درمان بیماری لثه می تواند ابتدا بافت لثه را از بین ببرد و در نهایت عفونتی ایجاد شده به استخوان نگهدارنده دندان نیز سرایت می کند. در چنین شرایطی ممکن است استخوان آسیب ببیند و یا تحلیل برود.

برای جبران آسیب دیدگی استخوان به دنبال بیماری لثه یکی از درمان های موجود پیوند استخوان دندان است. اگر این عمل انجام نشود امکان لق شدن و افتادن دندان وجود دارد.

گروه سوم: افرادی که دچار تحلیل شدید استخوان هستند

افرادی که به دلیل تروما، وارد شدن ضربه و در اثر تصادفات دچار آسیب دیدگی استخوان فک و مشخصاً استخوان نگهدارنده دندان شده اند ممکن است نیاز به پیوند استخوان دندان داشته باشند. همچنین افرادی که به دلیل پوکی استخوان یا برخی بیماری های خاص با کاهش توده استخوانی روبرو می شوند کاندید خوبی برای عمل پیوند استخوان دندان هستند.

چطور خود را برای انجام جراحی پیوند استخوان آماده کنیم؟

اگر فکر می‌کنید جزء یکی از 3 گروه نامبرده هستید (مخصوصا در موقعیت پیوند استخوان برای ایمپلنت دندان هستید) باید خود را برای عمل آماده کنید. در ابتدا بهتر است یک کلینیک دندانپزشکی خوب یا دست کم یک جراح دهان و دندان که سابقه و مهارت بالایی دارد را پیدا کنید.

بعد از معاینات و آزمایشات لازم، موارد زیر را دنبال کنید تا خود را برای عمل آماده کنید:  

• بسته به نوع بیهوشی که در طول عمل پیوند استخوان دندان دریافت می کنید، 8 تا 12 ساعت قبل از عمل، از خوردن یا نوشیدن هر چیزی خودداری کنید.
• نام هرگونه دارویی که در حال حاظر یا اخیرا مصرف می کنید را به دندانپزشک خود بگویید. مخصوصا اگر داروهایی که در حال مصرف آن ها هستید از ماهیت رقیق کنندگی خون دارند حتما و حتما به جراح خود اعلام کنید.
• از چند روز پیش از شروع عمل استعمال دخانیات و نوشیدن الکل خودداری کنید
• یک نفر از دوستان را به عنوان همراه در کنار خود داشته باشید
• مقدمات پس از عمل را برای خود فراهم کنید

عمل پیوند استخوان دندان چگونه انجام می شود؟

روشها و تکنیک‌های متعددی برای انجام عمل پیوند استخوان دندان وجود دارد اما جراحان معمولا مراحل مشابه و یکسانی برای این عمل طی می کنند. دندانپزشک یا جراح دهان ابتدا برشی را لثه واستخوان فک ایجاد کرده و مواد استخوانی (مثل پودر استخوان یا تکه های استخوانی) را به فک پیوند زده یا متصل می کند.

همانطور که در مقدمه هم گفته شد، استخوان هایی که برای پیوند زدن استفاده می شوند معمولا از ناحیه لگن، درشت نی یا پشت فک گرفته می شوند. علت استفاده از این استخوان ها این است که حمایت استخوانی در فک را افزایش می دهند و باعث بهبود سریعتر و تشکیل بهتر استخوان جدید می شوند.

انواع پیوندهای بکار رفته برای پشتیبانی از استخوان فک کدامند؟

• اتوگرفت (Autografts): یعنی استخوان هایی که از بدن خود انسان گرفته می شود.
• آلوگرافت (Allografts): استخوان هایی که از افراد دیگر است.
• گزنوگرفت (Xenografts): این ها استخوان های حیوانی هستند.
• آلوپلاست (Alloplasts): این پیوندهای استخوانی با مواد مصنوعی مانند فسفات کلسیم یا سدیم فسفوسیلیکات کلسیم ساخته شده اند.

مراحل پیوند استخوان در ایمپلنت دندان کدامند؟

• قبل از شروع عمل کاملا بیحس یا بیهوش می شوید و علائم حیاتی شما تحت نظارت قرار میگیرد.
• منطقه عمل که قرار است پیوند استخوان دندان در آن ناحیه انجام شود تمیز می شود
• استخوانی که قرار است پیوند داده شود آماده می شود
• برشی روی بافت لثه ایجاد می شود.
• استخوان متعاقبا برش داده می شود
• جراح مواد استخوانی پیوندی را بین دو بخش از استخوان که باید با هم رشد کنند قرار می دهد.
• پیوند استخوان با یک ماده چسبنده یا غشای محلول یا با پیچ های مخصوص محکم می شود.
• سپس محل برش دوخته می شود تا بهبودی آغاز شود.

آیا این عمل دردناک است؟

پیوند استخوان برای ایمپلنت دندان و سایر مقاصد دیگر که شامل برداشتن استخوان از بدن خود بیمار نمی شود، یک عمل نسبتاً جزئی و بدون درد است. از آنجا که در طول عمل شما بیحس و در حالتی آرام هستید دردی تجربه نخواهید کرد. اما بعد از اینکه اثر داروی بیحسی یا بیهوشی از بین رفتن ممکن است که درد تجربه کنید که با داروهای مسکن تسکین پیدا می کند. همچنین بسته به پیچیدگی عمل پیوند استخوان دندان و یا تکنیک عمل ممکن است تا چند هفته به صورت گاه و بیگاه کمی احساس ناراحتی کنید که البته با داروها قابل مدیریت است.

اما اگر مواد استخوانی جهت پیوند، از بدن شما به دست آمده باشد، دوره نقاهت می تواند دردناک تر باشد، زیرا عمل جراحی در دو محل انجام می شود. ولی در هر صورت چون مقدار استخوانی که برداشت می شود و سپس پیوند می خورد معمولاً بسیار اندک است، بنابراین دوره ناراحتی باید کوتاه باشد.

هزینه پیوند استخوان دندان چقدر است؟

هزینه های پیوند استخوان دندان می تواند بسیار متفاوت باشد. پیچیدگی روش و مواد مورد استفاده دو عامل اصلی تأثیرگذار بر هزینه هستند. برای اطلاع از هزینه پیوند استخوان می  توانید روی لینک مشخص شده کلیک کنید. در صفحه باز شده قیمت این عمل با تکنیک های مختلف را مشاهده خواهید کرد.

مراقبت های بعد از جراحی پیوند استخوان چیست؟

از آنجا که در طول عمل لثه برش خورده است باید پس از تمام جراحی، لثه بخیه زده شود. این یعنی لثه باید پانسمان شود و با کمک گاز استریل پک شود. جراح معمولا دستورالعمل های لازم جهت مراقبت از محل عمل تا چند روز و یاا چند هفته آینده را میدهد اما به شما گفته می شود که در 24 ساعت آینده پانسمان را تعویض کنید و آنتی بیوتیک هایی که برایتان تجویز شده را مصرف کنید.

سایر نکات مراقبت های بعد از عمل که توسط جراح به شما توصیه می شود عبارتند از:

• استفاده از کیسه یخ برای کاهش درد و تورم در یکی دو روز اول
• خوردن غذاهای نرم و ملایم در روزهای اول
• گذاشتن بالشت نرم و بلند در زیر سر در یکی دو شب اول

همچنین در دوره بهبودی اولیه، باید از موارد زیر اجتناب کنید:

• خوردن و نوشیدن مایعات داغ مانند قهوه یا سوپ
• جویدن غذاهای سخت یا ترد مانند آجیل ها
• انجام هرگونه فعالیت بدنی، مانند ورزشهای تماسی ، که ممکن است برش را در معرض خطر قرار دهد

دوره نقاهت پیوند استخوان در کاشت ایمپلنت چند روز طول خواهد کشید؟

بعد از یک حدود 1  هفته یا کمی بیشتر، درد جزئی فک شما باید از بین رفته باشد و یا به ندرت احساس شود.استخوان فک معمولا بعد از چند هفته به وضعیت سالم و سایق خود اما معمولاً چند ماه طول می کشد تا فک شما به اندازه کافی قوی شود تا بتوانید جراحی کاشت ایمپلنت انجام دهید. طی اینی دوره شما باید برای بررسی های دوره ای به مطب دندانپزشک جراح خود سر بزنید  تا تحت معاینه و ارزیابی قرار بگیرید.

عوارض احتمالی این عمل کدامند؟

شایع ترین عوارض جانبی پیوند استخوان دندان درد و تورم است. اما می توان آنها را با استفاده از کیسه یخ و مسکن های بدون نسخه به حداقل رساند. در دوره نقاهت مصرف داروهای تجویز شده برای برخی افراد ممکن است ضروری باشد تا از بروز این عوارض کاملا پیشگیری شود. سایر عوارض جانبی این عمل که طبیعی نیز هستند شامل خونریزی جزئی و مشکل در جویدن و صحبت کردن در چند روز اول است.

اگرچه این روش جراحی معمولاً ایمن است و به خوبی تحمل می شود ، اما همیشه خطراتی هرچند جزئی در خصوص آن وجود دارد. مثلا عفونت استخوان یک نگرانی رایج در مورد هر عمل جراحی است ، بنابراین مصرف کامل آنتی بیوتیک ها طی یک دوره زمانی توصیه شده بسیار مهم است. سایر عوارض جانبی بالقوه غیرمعمول و نادر (اما جدی) این عمل می توانند شاامل موارد زیر باشند:

• لخته شدن خون
• وارد شدن آسیب به عصب
• عوارض ناشیی از بیهوشی

در این موارد حتما باید با جراح خود تماس بگیرید

همانطور که گفته شد عمل پیوند استخوان برای ایمپلنت دندان معمولاً یک روش ایمن و بیخطر است. اما در صورت بروز عوارض زیر، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:

• دردی که چند روز پس از عمل باقی بماند یا بدتر شود
• قرمزی و افزایش تورم در اطراف لثه
• سوزن سوزن شدن یا بی حسی مداوم
• شل شدن ایمپلنت دندان که نشان می دهد پیوند استخوان قبلی شکست خورده است