معرفی همه جانبه دندان مصنوعی + (مزایا،معایب و مراحل ساخت)

آیا تا به حال به فکر جایگزینی دندان های از دست رفته خود افتاده اید؟ دندان مصنوعی یکی از راه حل های موثر و رایج برای بازگرداندن لبخند و بهبود عملکرد دهان است. دندان مصنوعی، که به عنوان پروتز دندان نیز شناخته می شود، یک وسیله جایگزین برای دندان های طبیعی است که به دلایل مختلفی مانند پوسیدگی، بیماری های لثه یا آسیب های فیزیکی از دست رفته اند. این پروتزها می توانند به شما کمک کنند تا دوباره به راحتی بخندید، صحبت کنید و غذا بخورید. در این مقاله از دنیا کلینیک با انواع دندان مصنوعی و نحوه کارکرد و مراقبت از آنها آشنا می شوید.

انواع دندان مصنوعی

دندان های مصنوعی در انواع مختلفی تولید می شوند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به معرفی انواع آنها و ویژگی های هر یک می پردازیم.

▪️ دندان مصنوعی کامل

دندان مصنوعی کامل برای افرادی که تمامی دندان های خود را در یک یا هر دو فک از دست داده اند، مناسب است. این نوع پروتز به طور کامل روی لثه ها قرار می گیرد و می تواند به بازگرداندن عملکرد و زیبایی دهان کمک کند. دندان مصنوعی کامل معمولا از مواد اکریلیک ساخته می شود و به راحتی قابل جابجایی و تمیز کردن است. این نوع از پروتزها به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می شوند:

▪️ دندان مصنوعی کامل ثابت

این نوع دندان مصنوعی به طور دائم به فک متصل می شود و نمی توان آن را به راحتی جابجا کرد. ایمپلنت دندان یکی از روش های رایج برای دندان مصنوعی کامل ثابت هستند. در این روش، ایمپلنت ها به عنوان ریشه های مصنوعی در استخوان فک کاشته می شوند و سپس تاج دندان روی آنها قرار می گیرد. این نوع دندان مصنوعی به دلیل ثبات و راحتی بالا، بهبود عملکرد جویدن و گفتار را فراهم می کند.

این نوع دندان مصنوعی معمولا هزینه بالاتری نسبت به دندان مصنوعی متحرک دارد، اما به دلیل مزایای فراوانی که دارد، بسیاری از افراد این روش را انتخاب می کنند.

💎مقاله مرتبط : قیمت دندان مصنوعی

▪️ دندان مصنوعی کامل متحرک

این نوع دندان مصنوعی به راحتی قابل جابجایی است و می توان آن را برای تمیز کردن و نگهداری از دهان خارج کرد. دندان مصنوعی کامل متحرک معمولا از مواد اکریلیک ساخته می شود و به راحتی قابل استفاده است. این نوع پروتز نیاز به تنظیمات دوره ای دارد تا به درستی در دهان قرار گیرد و راحتی بیشتری برای بیمار فراهم کند. این نوع دندان مصنوعی برای افرادی که به دنبال یک راه حل موقت یا قابل جابجایی هستند، مناسب است. با این حال، ممکن است در برخی موارد نیاز به استفاده از چسب دندان مصنوعی برای افزایش ثبات داشته باشد.

▪️ دندان مصنوعی پارسیل

دندان مصنوعی پارسیل یا تکه ای برای افرادی که تنها چند دندان خود را از دست داده اند، مناسب است. این نوع پروتز به دندان های طبیعی باقیمانده متصل می شود و به پر کردن فضاهای خالی کمک می کند. این مدل معمولا از ترکیبی از فلز و اکریلیک ساخته می شود و می تواند به بهبود عملکرد جویدن و گفتار کمک کند و شامل دو دسته آکریلیکی و ژله ای می شود.

▪️ دندان مصنوعی پارسیل آکریلیکی

دندان مصنوعی پارسیل اکریلیکی به راحتی قابل جابجایی است و می توان آن را برای تمیز کردن و نگهداری از دهان خارج کرد. این نوع دندان مصنوعی نیاز به تنظیمات دوره ای دارد تا به درستی در دهان قرار گیرد و راحتی بیشتری برای بیمار فراهم کند. همچنین، این نوع دندان مصنوعی معمولا هزینه کمتری نسبت به دندان مصنوعی ثابت دارد و برای افرادی که به دنبال یک راه حل موقت یا قابل جابجایی هستند، مناسب است.

▪️ دندان مصنوعی پارسیل ژله ای یا فلکسیبل

دندان مصنوعی پارسیل ژله ای یا فلکسیبل یکی از جدیدترین انواع دندان مصنوعی است که از مواد نرم و انعطاف پذیر ساخته می شود. این نوع دندان مصنوعی به دلیل انعطاف پذیری بالا و راحتی بیشتر، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. دندان مصنوعی پارسیل ژله ای به دندان های طبیعی باقیمانده متصل می شود و به پر کردن فضاهای خالی کمک میکند. این نوع دندان مصنوعی به دلیل نرمی و انعطاف پذیری، فشار کمتری به لثه ها وارد می کند و راحتی بیشتری برای بیمار فراهم می کند.

💎بیشتر بدانید: فرق اوردنچر با دندان مصنوعی سنتی چیست؟

مزایا و معایب دندان مصنوعی

هر چیزی در زندگی مزایا و معایب خود را دارد و دندان مصنوعی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در حالی که دندان مصنوعی می تواند به بهبود کیفیت زندگی و بازگرداندن عملکرد دهان کمک کند، ممکن است برخی مشکلات و چالش ها نیز به همراه داشته باشد. در ادامه به بررسی مزایا و معایب دندان مصنوعی می پردازیم.

▪️ مزایای استفاده از دندان مصنوعی

• بازگرداندن عملکرد دهان: دندان مصنوعی می تواند به بهبود عملکرد جویدن و گفتار کمک کند، به طوری که افراد بتوانند به راحتی غذا بخورند و صحبت کنند.
• بهبود ظاهر و اعتماد به نفس: دندان مصنوعی می تواند به بازگرداندن لبخند و بهبود ظاهر فرد کمک کند، که این امر می تواند به افزایش اعتماد به نفس و بهبود روابط اجتماعی منجر شود.
• حفظ ساختار صورت: دندان مصنوعی می تواند به حفظ ساختار صورت و جلوگیری از تحلیل استخوان فک کمک کند، که این امر می تواند به جلوگیری از تغییرات ناخواسته در ظاهر صورت منجر شود.
• قابلیت جابجایی و تمیز کردن: دندان مصنوعی متحرک به راحتی قابل جابجایی و تمیز کردن است، که این امر می تواند به بهبود بهداشت دهان و دندان کمک کند.

معایب و مشکلات احتمالی دندان مصنوعی

• نیاز به تنظیمات دوره ای: دندان مصنوعی نیاز به تنظیمات دوره ای دارد تا به درستی در دهان قرار گیرد و راحتی بیشتری برای بیمار فراهم کند. این تنظیمات ممکن است زمان بر و هزینه بر باشد.
• احساس ناراحتی اولیه: در ابتدا، استفاده از دندان مصنوعی ممکن است باعث احساس ناراحتی و عدم تطبیق شود. این مشکل معمولا با گذشت زمان و عادت کردن به آن کاهش می یابد.
• احتمال لغزش و جابجایی: دندان مصنوعی متحرک ممکن است در برخی موارد لغزش کند یا جابجا شود، که این امر می تواند باعث ناراحتی و مشکلات در جویدن و صحبت کردن شود.
• نیاز به مراقبت های خاص: دندان مصنوعی نیاز به مراقبت های خاصی دارد، از جمله تمیز کردن منظم و استفاده از چسب های دندانی برای افزایش ثبات. عدم رعایت این مراقبت ها می تواند به مشکلات بهداشتی منجر شود.

مراحل ساخت دندان مصنوعی

ساخت دندان مصنوعی یک فرآیند دقیق و چند مرحله ای است که نیاز به دقت و تخصص دارد. در ادامه به بررسی مراحل ساخت آن می پردازیم:

▪️ مشاوره و ارزیابی اولیه

مدت زمان : 15 تا 30 دقیقه

توضیحات : در این مرحله، دندانپزشک با بیمار مشاوره می کند تا نیازها و انتظارات او را بررسی کند. ارزیابی اولیه شامل بررسی وضعیت دهان و دندان ها، گرفتن عکس opg و انجام معاینات لازم است. این مرحله به دندانپزشک کمک می کند تا بهترین نوع دندان مصنوعی را به بیمار پیشنهاد کند.

💎بیشتر بدانید: پروتز دندان چیست ؟

▪️ قالب گیری

مدت زمان : 10 تا 20 دقیقه

توضیحات : در این مرحله، دندانپزشک از دهان بیمار قالب گیری می کند. این قالب ها به عنوان مدل های اولیه برای ساخت دندان مصنوعی استفاده می شوند. قالب گیری معمولا با استفاده از مواد خاصی مانند آلژینات انجام می شود که به سرعت سفت می شوند و شکل دقیق دهان را ثبت می کنند.

▪️ ساخت مدل گچی

مدت زمان : 1تا 2 روز

توضیحات : پس از قالب گیری، مدل های گچی از قالب های گرفته شده ساخته می شوند. این مدل ها به عنوان پایه ای برای ساخت دندان مصنوعی استفاده می شوند. مدل های گچی به دندانپزشک و تکنسین لابراتوار کمک می کنند تا دندان مصنوعی را به دقت طراحی و تنظیم کنند.

▪️ تعیین ساختار دندان

مدت زمان : 30 الی 40 دقیقه

توضیحات : در این مرحله، دندانپزشک و تکنسین لابراتوار ساختار دندان مصنوعی را تعیین می کنند. این شامل انتخاب مواد مناسب، طراحی شکل و اندازه دندان ها و تنظیمات لازم برای راحتی و عملکرد بهتر است. این مرحله ممکن است شامل چندین جلسه تنظیم و امتحان باشد تا دندان مصنوعی به درستی در دهان بیمار قرار گیرد.

▪️ امتحان و تنظیم نهایی

مدت زمان : 30 دقیقه تا 1 ساعت

توضیحات : پس از ساخت دندان مصنوعی، بیمار آن را امتحان می کند تا مطمئن شود که به درستی در دهان قرار می گیرد و راحتی لازم را دارد. در این مرحله، دندانپزشک تنظیمات نهایی را انجام می دهد تا دندان مصنوعی به بهترین شکل ممکن عمل کند. این تنظیمات ممکن است شامل تغییرات جزئی در شکل و اندازه دندان ها باشد.

💎مقاله مرتبط : مراحل کاشت ایمپلنت دندان چیست؟

▪️ نصب و آموزش مراقبت

مدت زمان : 15 دقیقه

توضیحات : در نهایت، دندان مصنوعی به طور دائمی یا موقت در دهان بیمار نصب می شود. دندانپزشک به بیمار آموزش می دهد که چگونه از دندان مصنوعی مراقبت کند و نکات بهداشتی لازم را رعایت کند. این شامل تمیز کردن منظم، استفاده از چسب های دندانی (در صورت نیاز) و مراجعه دوره ای به دندانپزشک برای بررسی و تنظیمات بیشتر است.

نحوه مراقبت و نگهداری از دندان مصنوعی

مراقبت و نگهداری از دندان مصنوعی بسیار مهم است تا هم سلامت دهان و دندان حفظ شود و هم طول عمر دندان مصنوعی افزایش یابد. در ادامه به روش های تمیز کردن و ضدعفونی کردن و نکات مهم در نگهداری روزانه می پردازیم:

• استفاده از مسواک نرم: برای تمیز کردن دندان مصنوعی از مسواک نرم یا مسواک مخصوص دندان مصنوعی استفاده کنید. از مسواک های زبر و خمیر دندان های حاوی مواد ساینده خودداری کنید.
• محلول های شیمیایی: دندان مصنوعی را در محلول های شیمیایی مخصوص که خاصیت آنتی باکتریال دارند، قرار دهید. این محلول ها را می توانید از داروخانه ها تهیه کنید.
• محلول جوش شیرین: جوش شیرین را با آب مخلوط کرده و دندان مصنوعی را در آن قرار دهید تا تمیز شود.
• قرص های تمیز کننده: از قرص های تمیز کننده و ضدعفونی کننده مخصوص دندان مصنوعی استفاده کنید. این قرص ها را در آب ولرم حل کرده و دندان مصنوعی را در آن قرار دهید.
• نگهداری در آب: دندان مصنوعی را شب ها قبل از خواب در آب ولرم یا محلول مخصوص نگهداری آن قرار دهید تا خشک نشود و شکل خود را از دست ندهد.
• تمیز کردن بعد از هر وعده غذایی: بعد از هر وعده غذایی دندان مصنوعی را خارج کرده و با آب شستشو دهید تا ذرات غذا روی آن باقی نماند.
• معاینات منظم دندانپزشکی: حداقل سالی یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت دندان مصنوعی و لثه ها بررسی شود.
• اجتناب از مواد ساینده: از استفاده از مواد ساینده مانند وایتکس یا مایع ظرفشویی برای تمیز کردن دندان مصنوعی خودداری کنید.

با رعایت این نکات، می توانید دندان مصنوعی خود را در بهترین حالت نگه دارید و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.

مشکلات رایج در استفاده از دندان مصنوعی و راه حل ها

استفاده از دندان مصنوعی می تواند با مشکلاتی همراه باشد که برخی از آن ها رایج تر هستند. یکی از مشکلات رایج، احساس ناراحتی و درد در دهان است که معمولا در مراحل اولیه استفاده از آنها رخ می دهد. این مشکل به دلیل عدم تطابق کامل دندان مصنوعی با لثه ها و فک ایجاد می شود.

برای کاهش این ناراحتی، می توان از ژله ای تسکین دهنده استفاده کرد و به دندانپزشک مراجعه کرد تا تنظیمات لازم را انجام دهد. همچنین، لغزش و جابجایی دندان مصنوعی نیز می تواند مشکل ساز باشد که با استفاده از چسب های دندانی و تنظیمات دوره ای توسط دندانپزشک قابل حل است.

مشکل دیگر، مشکل در جویدن و صحبت کردن است که ممکن است در ابتدا برای برخی افراد چالش برانگیز باشد. این مشکل معمولا با تمرین و عادت کردن به دندان مصنوعی کاهش می یابد. برای بهبود این وضعیت، می توان از غذاهای نرم و قطعات کوچک غذا شروع کرد و به تدریج به غذاهای سخت تر روی آورد.

همچنین، خشکی دهان نیز می تواند از مشکلات رایج باشد که با مصرف مایعات کافی و استفاده از محلول های مرطوب کننده دهان قابل مدیریت است. در صورت بروز هرگونه مشکل، مراجعه به دندانپزشک برای بررسی و انجام تنظیمات لازم توصیه می شود.

هزینه دندان مصنوعی چقدر است؟

قیمت دندان مصنوعی بسته به نوع و مدل آن متفاوت است. به طور کلی، دندان مصنوعی کامل ثابت هزینه بالاتری دارد و قیمت آن می تواند از حدود 35 میلیون تومان برای یک دست کامل شروع شود. دندان مصنوعی کامل متحرک معمولا هزینه کمتری دارد و برای هر فک از حدود 18 میلیون تومان شروع می شود. همچنین، دندان مصنوعی پارسیل اکریلیکی بسته به تعداد دندان ها و مواد استفاده شده، معمولاً از حدود 5 میلیون تومان برای هر دندان شروع می شود. دندان مصنوعی پارسیل ژله ای یا فلکسیبل نیز هزینه ای مشابه با دندان مصنوعی پارسیل اکریلیکی دارد و بسته به تعداد دندان ها و مواد استفاده شده، قیمت آن متغیر است.

بیمه های مختلف می توانند بخشی از هزینه های دندان مصنوعی را پوشش دهند. بیمه های پایه مانند بیمه تامین اجتماعی و بیمه سلامت ایرانیان معمولا حدود ۲۰ درصد از هزینه های دندان مصنوعی را تقبل می کنند. هزینه دندان مصنوعی با بیمه تکمیلی نیز بستگی به قرارداد بیمه و سقف تعهدات شرکت بیمه بستگی دارد.

مقایسه دندان مصنوعی با سایر روش های جایگزینی دندان

در زیر جدول مقایسه ‌ای برای دندان مصنوعی، ایمپلنت دندان و بریج دندان آمده است:

روش	مزایا	معایب
دندان مصنوعی	– هزینه کمتر: معمولاً ارزان‌تر از ایمپلنت ها و بریج ها هستند.	– ثبات کمتر: ممکن است در دهان حرکت کنند و باعث ناراحتی شوند.
	– عدم نیاز به جراحی: نصب نیاز به جراحی ندارد، مناسب برای افرادی با مشکلات پزشکی.	– کاهش قدرت جویدن: معمولا قدرت جویدن کمتری نسبت به ایمپلنت ها دارند.
	– قابلیت جابجایی: قابل جابجایی بوده و می‌ توان آنها را برای تمیز کردن از دهان خارج کرد.	– نیاز به تعویض: باید هر چند سال یکبار تعویض شوند.
ایمپلنت دندانی	– ثبات بالا: به استخوان فک جوش می‌ خورند و مانند دندان ‌های طبیعی عمل می‌ کنند.	– هزینه بالا: گران ‌تر از دندان ‌های مصنوعی و بریج ها هستند.
	– ظاهر طبیعی: شبیه به دندان ‌های طبیعی بوده و به حفظ ساختار فک کمک می‌ کنند.	– نیاز به جراحی: نصب نیاز به جراحی دارد که ممکن است برای برخی مناسب نباشد.
	– طول عمر بیشتر: طول عمر بیشتری نسبت به دندان ‌های مصنوعی و بریج ها دارند.	– زمان بهبودی طولانی: بهبودی و جوش خوردن ایمپلنت ممکن است چندین ماه طول بکشد.
بریج دندانی	– هزینه کمتر از ایمپلنت: معمولا ارزان ‌تر از ایمپلنت ها هستند.	– آسیب به دندان ‌های مجاور: دندان‌ های مجاور باید تراشیده شوند که ممکن است آسیب ببینند.
	– عدم نیاز به جراحی: نصب نیاز به جراحی ندارد.	– طول عمر کمتر از ایمپلنت: معمولا طول عمر کمتری نسبت به ایمپلنت ها دارند.
	– ثبات بیشتر از دندان مصنوعی: به دندان ‌های مجاور متصل شده و ثبات بیشتری دارند.	– نیاز به نگهداری بیشتر: نیاز به مراقبت دارند تا از پوسیدگی دندان ‌های مجاور جلوگیری شود.

سوالات متداول درباره دندان مصنوعی